İŞÇİLER HOŞGELDINIZ

İşçiler hoş geldiniz

Tirol`da kalmanın hedefi çalışmaktı. Türk medyasında Avusturya`da işgücü eksikliği olduğundan bahsediliyordu: 1971 yılında 20.000 insan işçi alımı anlaşması imkanlarından faydalanarak, bir yıllık vizeyle Türkiye`den gelmişti. Kazandıkları parayla geldikleri ülkedeki ailelerini destekleyebilir veya geri döndüklerinde kendilerine yeni bir hayat kurabilirlerdi. 1960`lı ve 1970`li yıllarda Türkiye, önceki Yugoslavya veya Filipinler`den gelen göçmen işçilerin çoğu aslında sadece bir ile iki yıl arası bir zaman zarfında kalmak istiyordu. Lakin olaylar faklı gelişti.

Yaşlı ve hasta bakımı işçileri olarak çalışmak için Clarita Ocheda ve Merly Tibang Ekim ve Aralık 1973 tarihinde Tirol`a seyahat ettiler. Avusturya`daki yaşlılar veya hasta bakımı işçi eksikliğinden haberdar olan– Mill Hill`de bulunan St. Josephs misyoneri – rahip Daberto onları buraya yönlendirmişti.

O zaman diliminde 18 yaşında olan kadınlarda, kendi anlatımlarına göre, macera özlemi de mevcuttu. Almanca dilini yurtta yaşayanlarla konuşarak öğrenmeye başladılar. Hatıralarında ilk defa gördükleri karın bıraktığı izlenim, Merly`in hiç bir zaman elden çıkarmayacağı soğuğa karşı çok ince olan elbisesi kalmıştır.

Tirol`a geldiğinde o zaman diliminde henüz 13 yaşındaki Güldane Gönül pek güzel sayılmayacak tecrübeler edinmişti. Yeni vatanını soğuk ve oldukça kapalı olarak tarif ediyor. İki kardeşiyle birlikte İstanbul`dan Jenbach`a seyahat etmişti. Türkiye`de olan amcalar ve yengeler bu üç çocuk için artık sorumluluk üstlenmek istemiyorlardı. 1976 tarihinden itibaren “aile birleşimi” denilen imkanları kullanarak çalışmayan aile fertlerini yanlarına almaları mümkündü. Ebeveynlerin çocuklara bakmaları çoğu durumlarda sadece değişen gündüz ve gece vardiyalarında çalışarak mümkündü.

Başka bir ülkede kaldığınız ve çalıştığınızda neleri özlerdiniz? Hangi hatıralık eşyaları paketin içine alırdınız?

VARMAK

Hasan Yılmaz daha 18 yaşındayken, 1974 yılında ilk kez „misafir işçi olarak çalışmak üzere“ Voralberg eyaletine gelmiştir. Hasan bu seyahati, aynı valizle yine aynı sebeple İstanbul’ da satın alan babasından iki yıl sonra gerçekleştirmiştir. "Sevgili kardeşim Mustafa, lütfen bu valizi bize geri gönder, o valize tekrar ihtiyacımız var“ 1980 yılından beri Tirol eyaletinde yaşayan Hasan'ın eşi valize böyle bir not iliştirmiştir.

Hasan Yılmaz’dan ödünç

Rahip Daberto’nun işe alınması yönündeki girişimi üzerine, Ocheda doğumlu, Clarita Rohrer, ve daha bir çok Filipinli hanım, bakıcı olarak Tirol eyaletine gelmişlerdir. Fotoğraf, Clarita Ocheda’nın 1973 yılı Ekim ayında Manila havalimanında uçağının kalkışından kısa bir süre önce çekilmiştir. Kendisini havalimanından, Avusturya’da Filipinli bakıcı çalışanların gözetimini üstlenmiş olan peder Willliam Parschalk almıştır.

Clarita Rohrer'den ödünç

Tirol Clarita Rohrer’i soğuk ve karlı bir günde karşıladı. İşyeri, Malfattiheim, önünde çekilmiş olan bu fotoğrafta, üzerinde bu açık mavi kazağı taşımaktadır: Filipin’den 1973 yılında gelirken beraberinde getirdiği sıcak tutan tek parça elbise.

Clarita Rohrer'den ödünç

Merly Baumgartner'in 1973 yılında Tirol’e yaptığı ilk seyehatinde üzerinde taşıdığı yaz giysisi, bu giysi halen kendisinde bulunmaktadır.

Merly Baumgartner'den ödünç

„Tiroler Tageszeitung“ gazetesi, 1961 yılında, inşaat, tekstil, metal ve lokantacılık branşlarında yüksek düzeyde işgücü açığı bulunduğu yönünde haber yayınlamıştır.

Türk gazeteleri, Avusturya’da işgücü ihtiyacı bulunduğu yönünde haberler yayınlamışlardır: 1970 yılında 12.000 Türk işgücü işe alınma talebine olumlu cevap vermiş, bunu mütakip 1971 yılında 20.000 işgücü daha bu talebe olumlu karşılık vermişlerdir. Günlük yayınlanan „Milliyet" gazetesinin 20.08.1970 tarihli baskısında, Türkiye Çalışma Bakanı, Seyfi Öztürk’ün Avusturya Başbakan yardımcısı Rudolf Hauser’i ziyareti hakkında haber yayınlamıştır.

Günlük yayın yapan gazete „Milliyet“, 1970, 1971

Cengiz Rıza (ortada) Fulpmes im Stubaital yerleşim yerinde daha önceden çalışmış ve Uşak'ı ziyaretinde Osman Arıkan'ın (ön sağ 2.) yanısıra diğer şahısların da işe alınmaları konusunda ön ayak olmuştur. Uşak /Türkiye, yaklaşık 1971

Selahatdin Arıkan'dan ödünç